รองศาสตราจารย์ ดร.ภัทรวุฒิ สมยานะ

คณะวิทยาการจัดการ

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาศักยภาพภาคการเกษตรของชุมชน จังหวัด เชียงใหม่ อย่างสร้างสรรค์ เพื่อการแข่งขันในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน บนพื้นฐานปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง อาศัยการวิจัยเชิงคุณภาพและสนับสนุนด้วยการวิเคราะห์เชิงปริมาณจากข้อมูล ปฐมภูมิของกลุ่มเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการด้วยความสมัครใจผ่านองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จานวน 14 ตาบล 17 ชุมชน ที่มีศักยภาพสามารถแข่งขันในประชาคมอาเซียนได้ วิธีการวิจัย แบบมีส่วนร่วม (PAR) และการวิเคราะห์ศักยภาพด้วย SWOT analysis สามารถถอดองค์ความรู้ใน การผลิตสินค้าเกษตร ด้วยกระบวนการ KM อภิปรายผลด้วยข้อมูลสถิติเชิงพรรณนาด้วยค่าความถี่ ค่าร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยสามารถเพิ่มศักยภาพการเกษตรของชุมชน โดยการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต สินค้าเกษตรที่สาคัญของเชียงใหม่ คือ ลา ไย เสาวรส หอมหัวใหญ่ และข้าวไรซ์เบอร์รี่ ได้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 46.95 โดยใช้เทคนิคการผลิตตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พัฒนาระบบการ ปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) ได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.38 พัฒนาระบบควบคุมภายในทางการเกษตร (ICS) ได้สูงขึ้นร้อยละ 3.29 และเพื่อให้เกิดการต่อยอดสินค้าเกษตรในชุมชนสู่ระบบอาหาร ปลอดภัยในระดับมาตรฐานอาเซียน (ASEAN GAP) พัฒนาระบบเศรษฐกิจการเกษตรชุมชนโดย การสร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้าแปรรูปทางการเกษตรที่สาคัญของจังหวัดเชียงใหม่ คือ ลา ไยและ ปลานิล รวมทั้งการสร้างบรรจุภัณฑ์และแบรนด์สินค้าแปรรูปทางการเกษตรจา นวน 2 ชนิด คือ 1) ลาไยอบแห้ง และ 2) ปลานิลแดดเดียว งานวิจัยได้ถอดองค์ความรู้การเกษตรทั้งหมดผ่าน กระบวนการ KM จนได้แนวทางการพัฒนาศักยภาพภาคการเกษตรได้ทั้งสิ้น 10 ประเด็น และ นำเอาองค์ความรู้เหล่านี้ไปเพิ่มศักยภาพด้านการท่องเที่ยวของชุมชนเกษตรนาร่อง 2 แห่ง คือ ชุมชนท่องเที่ยวดอยปู่หมื่น อา เภอแม่อาย และชุมชนท่องเที่ยวเกษตรตา บลห้วยทราย อา เภอแม่ริม ซึ่งจะก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มของงานวิจัยที่สูงขึ้นนอกเหนือจากภาคการผลิตสู่ภาคบริการ ดังนั้น เพื่อให้เกิดการต่อยอดการวิจัยในระยะถัดไปจึงต้องให้ความสาคัญกับการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิง เกษตรให้มากขึ้น โดยหาแนวทางการเพิ่มศักยภาพด้านการตลาดสินค้าเกษตรสู่ภาคบริการ ท่องเที่ยว โดยการสร้างเครือข่ายการท่องเที่ยวระดับจังหวัดในความเป็นอัตลักษณ์ของสินค้า เกษตรล้านนา โดยมีสินค้าต้นแบบต้นแบบ คือ ลา ไย ลิ้นจี่ ส้ม สตอเบอร์รี่ พืชผักเมืองหนาว ใน กลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนบน ที่มีบริบทอันแสดงความเป็นอัตลักษณ์คล้ายกัน จะก่อให้เกิด มูลค่าเพิ่มของภาคเศรษฐกิจการเกษตรที่สามารถแข่งขันในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได้มาก ยิ่งขึ้น เพื่อพัฒนานาไปสู่การจดอนุสิทธิบัตร เป็ นการต่อยอดให้เกิดประโยชน์เชิงพาณิชย์และ สาธารณะ พัฒนาระบบการตลาดสมัยใหม่เพื่อยกระดับตลาดให้สูงขึ้น โดยเพิ่มช่องทางการ จา หน่ายในห้างสรรพสินค้า และส่งออกไปยังต่างประเทศ ในอาเซียนคือ ประเทศสิงคโปร์ การ วิจัยได้ทา บันทึกข้อตกลงเพื่อพัฒนาระบบเศรษฐกิจการเกษตรกับองค์กรชุมชนในจังหวัดเชียงใหม่ จานวน 5 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนตาบลบ้านกลาง อาเภอสันป่าตอง องค์การบริหารส่วน ตา บลน้า บ่อหลวง อา เภอสันป่ าตอง เทศบาลตา บลบ้านแม อา เภอสันป่ าตอง เทศบาลตา บลสันป่ า เปา อา เภอสันทราย และเทศบาลตา บลชมภู อา เภอสารภี ซึ่งได้สนับสนุนงบประมาณและบุคลากร นักวิชาการเกษตรผ่านการอนุมัติของสภาตา บลเพื่อยกระดับศักยภาพกลุ่มเกษตรกรให้สูงขึ้น เป็น ต้นแบบให้กับองค์กรชุมชนอื่นต่อไป คาสาคัญ : ศักยภาพภาคการเกษตรของชุมชน, ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน, ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง

Abstract

The research aims to study and developing the potentiality of Chiang Mai agricultural community creatively for ASEAN Economic Community based on sufficiency economy philosophy (SEP). Primary data of voluntary farmers participating in the project through 14 local government organizations, 17 communities with potential to compete in the ASEAN community used to supportive research. Participatory research methods (PAR) and potential analysis with SWOT analysis can creative knowledge in agricultural production. With the KM process, results are explained by descriptive statistical data with frequency, percentage and standard deviation. The research results can increase the agricultural potential of the community; longan, passion fruit, onion and rice berry are increased 46 .9 5 percent by using production techniques according to SEP. The development of a good agricultural practice system (GAP) has increased 2.38 percent. Developing an internal control system for agriculture (ICS) can be increased 3.29 percent and in order to increase the amount of agricultural products in the community to the food safety system at the standard level. ASEAN GAP develops community agricultural economies by creating additional value of longan and nile tilapia. Including the creation of packaging and brands of agricultural products 1) dried longan and 2) dry nile tilapia. The research creative the knowledge of agriculture through the KM process until it has reached the guidelines for the development of agricultural potential in total 1 0 issues and brings these knowledge to increase the tourism potential; Doi Pu Muen Tourism Community and Mae Ai District and Huai Sai Agricultural Tourism Community, Mae Rim District, Therefore, in order to further expand the research in the next phase, it must pay more attention to the development of agricultural tourism. By finding ways to increase the potential of agricultural products to the tourism service sector By creating a provincial tourism network in the identity of Lanna agricultural products. The prototype product, ie longan, lychee, orange, strawberry, vegetable, winter In the upper northern provinces can compete in the ASEAN Economic Community. The registration of petty patents are extension of commercial and public benefits. Developing a modern marketing system to raise the market level by increasing distribution channels in department stores and exported to other countries in ASEAN, ie Singapore. The research has agreement to develop the agricultural economy system with 5 community organizations in Chiang Mai, ie Ban Klang subdistrict, Nam Bo Luang subdistrict, Ban Ma subdistrict, San Pa Pao subdistrict, San Sai subdistrict and Chomphu subdistrict are supported the budget and personnel agricultural scholars to raise the level of farmers' potential. As a model for other community organizations. Keyword( s) : Potentiality of agricultural community, ASEAN Economic Community, Sufficiency Economy Philosophy

ไฟล์งานวิจัย

ข้อมูลการตีพิมพ์

ชื่อบทความ :การวิจัยและพัฒนาศักยภาพภาคการเกษตรของชุมชน จังหวัดเชียงใหม่ อย่างสร้างสรรค์ เพื่อการแข่งขันในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน บนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

แหล่งที่ตีพิมพ์ :วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ปีที่ 8 ฉบับที่ 2 (2019): กรกฎาคม – ธันวาคม 2562

ปีที่ตีพิมพ์ :2562

547 26 เม.ย. 2562

สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

196 Paholyotin Rd., Chatuchak, Bangkok 10900

http://nrct.go.th/

0-2561-2445